Kế hoạch 20 năm cuộc đời - Một giấc mơ dài

Tầm nhìn lớn lao
(Ảnh chụp tại Thành Nội - Huế)

Monday, April 30, 2007

SF vốn thích đùa nên hay thường post những gì vui vẻ và không serious lên blog. Bữa nay cũng tập tành nghiêm túc một lần thử xem sao. Các bạn đừng cười nhé. Entry này cũng hơi dài, bạn chuẩn bị tinh thần để ... buồn ngủ đi.

Những gì sf mong muốn thực hiện được sau 20 năm tới:

1. Xây dựng một công ty CNTT có tầm vóc không chỉ ở VN.

2. Tạo lập được một quỹ đầu tư mạo hiểm lớn.

3. Hình thành một quỹ học bổng giáo dục cho người VN.

4. Đóng một vai trò gì đó trong việc xây dựng và quảng bá thương hiệu Việt Nam ra thế giới.

5. Đi du lịch khắp thế giới (dĩ nhiên là chụp ảnh nữa).

Tại sao lại là những món này, thì mời các bạn đọc tiếp phần sau.

Sf vốn đam mê rất nhiều thứ. Điều này có lẽ do từ nhỏ sf sống trong một môi trường có rất nhiều sách (một cái thư viện lớn). Vì vậy nên từ lúc cấp 2 trở đi bắt đầu đọc đủ thứ sách, từ cổ tích, truyện cười, khoa học viễn tưởng, danh nhân, kinh tế, tiểu thuyết, nghệ thuật… Nói chung là một lượng rất lớn các sách nghiêm túc hay ho cũng như các tiểu thuyết ba xu đã qua tay sf (đến giờ vẫn chưa xác định được số lượng sách ba xu hay lượng sách hay ho là nhiều hơn!).

Ngay cả mơ ước lúc lớn lên làm gì cũng có nhiều suy nghĩ khác nhau. Lúc thì mơ làm kỹ sư chế tạo máy, vì cũng nhiều khi táy máy tò mò máy móc và chế ra vài thứ linh tinh… Khi lại thích làm về nông nghiệp vì cũng thích trồng cây, hoa cỏ và nuôi cá chọi… Lớn lên chút nữa lại thích học kinh tế, có lẽ vì thấy làm kinh tế có khả năng phát triển rộng hơn mấy nghành khác, cũng hơi lạ vì tới giờ sf vẫn chưa mua qua bán lại hay làm trung gian để kiếm tiền. Nói về vụ mua qua bán lại vì trong tiểu sử các vị tỉ phú thế giới thường lúc nhỏ họ đã bộc lộ khả năng kinh doanh bằng cách mua thứ gì đó và bán lại kiếm lời. Không biết sf có trở thành tỉ phú được không?!

Còn về phần học hành chính quy, có lẽ đa số các bạn mới nghĩ là sf học thiên về văn hay xã hội gì đó. Nghĩ vậy cũng có vẻ đúng, vì trên blog sf toàn là nội dung về nhiếp ảnh, báo chí, và viết lách quảng cáo. Thật ra từ nhỏ sf toàn có xu hướng thích toán. Cấp 1, 2 toàn học toán. Lên lớp 11, 12 lại chuyển sang môn Hoá. Lúc học toán cũng rất thích hình không gian (có lẽ vậy nên giờ có liên quan đến nhiếp ảnh). Cuối cùng lại học công nghệ thông tin ĐH BK HCM.

Thế giới IT

Học CNTT vì sf nghĩ là khả năng của ngành này rất lớn, lại không phụ thuộc máy móc nhà xưởng vốn liếng nhiều…Chỉ cần một cá nhân và một máy tính nếu có khả năng cũng có thể làm đựơc một điều gì đó có tầm ảnh hưởng đến cả thế giới. Có lẽ là do đọc nhiều sách kiếm hiệp, sách danh nhân nên bị “nhiễm” các nhân vật hào hùng trong đó và mơ màng mong muốn làm được một điều gì đó hay ho lớn lao. Lúc đó có thi cả bên Kinh tế. Nhưng rồi học BK vì nghĩ là dân IT có thể tự học kinh tế được, còn dân kinh tế tự học IT sẽ rất khó khăn. Và thật sự đúng vậy.

Học CNTT rồi làm việc ở vài công ty gia công phần mềm khác nhau, thời gian học 4, 5 năm rồi làm từ đầu 2001 đến cuối 2004 tính ra cũng gắn bó với IT đến 8, 9 năm. Mặc dù rất đam mê CNTT nhưng sf vẫn luôn cảm thấy có điều gì đó không ổn trong vai trò của một lập trình viên. Một phần vì khả năng có hạn, phần vì còn đam mê marketing và ...vài thứ khác nữa. Nếu không thực sự đam mê việc lập trình, thì tại sao phải tiếp tục?

Tuy nhiên từ bỏ một điều gì đó đã gắn bó với bạn 8, 9 năm thực sự không dễ dàng. Nhất là đó lại là một đam mê của bạn, nó như một tình yêu lớn. Với một số ngành nghề, người làm nghề đó không nhất thiết phải yêu nghề nhiều, nhưng với những nghề như IT hoặc kiến trúc, âm nhạc, nhiếp ảnh… những nghề có liên quan đến năng khiếu hoặc xu hướng cá nhân thì thường đa số “dân” nghề đó có tình yêu nghề nghiệp rất cao. Dĩ nhiên là gần đây phải trừ bớt rất nhiều người theo học ngành nào đó như IT chỉ vì đó là một nghề “thời thượng” đang “hot”.

Nhưng vẫn chưa đủ quyết tâm và động cơ để từ bỏ nghề lập trình. May mắn là lúc đó sf kiếm được một suất tài trợ từ chính phủ Nhật. Lần đầu tiên đi nước ngòai và hơn một tháng học hành, tham quan, và ăn chơi thoải mái tại Nhật đã giúp sf có thêm những góc nhìn mới (bữa nào rảnh sẽ post một phóng sự ảnh về nước Nhật sau ;) ). Sau này sf lại có muốn đi nhiều nước khác nhau để học hỏi những gì hay ho của họ. Lúc trở về Việt Nam thì có cảm giác thời gian làm IT đã đủ. Thế là làm đơn xin nghỉ việc, dù chưa biết rõ ràng mình sẽ làm gì sắp tới, sẽ đi đâu về đâu. Rất đột ngột. Vài sếp dự án nghĩ sf chuyển sang công ty khác nên cũng muốn giữ lại và hứa hẹn thăng tiến. Sếp lớn nhất thậm chí sau này không thèm nhìn mặt sf cho tới tận bây giờ.

Tuy nhiên sf không có lựa chọn nào khác ngòai việc nghỉ việc. Tiếp tục ở lại mà làm việc với tâm trạng không chút hứng thú thì kết quả sẽ còn tệ hơn cho công việc và công ty. Thế là từ giã những ngày đêm làm việc overtime để kịp deadline project, từ bỏ công việc mà nhiều khi phải ở lại công ty làm việc tới khuya vì khách hàng lệch múi giờ… Giã từ những tháng ngày vất vả để chuyển sang một nghề khác
…cực khổ không kém! Đúng là sau cơn mưa trời lại …tối ;)

Chuyển nghiệp sang PR

Mỗi giai đoạn đều có một vai trò lịch sử. Bây giờ phải làm gì tiếp? Chỉ là từ bỏ nghề coding, lập trình và làm technical thuần túy chứ không từ bỏ ngành công nghệ thông tin. Tuy nhiên để chuyển sang một nghề khác, bạn phải có bước chuyển tiếp chứ không thể thay đổi hòan toàn 100%. Thế là tấn công IDG, được nhận làm một chuyên viên nghiên cứu thị trường IT. Một công việc khá phù hợp cho cả ngắn hạn và dài hạn. Nhưng rồi sf lại không vào IDG vì không thấy được sự đam mê với công việc đó, và nhờ một “cơ duyên” khác sf đã bước chân sang nghiệp PR.

Tại sao là PR? Hồi đó sf có đọc được một ý từ hai chuyên gia thương hiệu Al Ries & Jack Trout là marketing trong lĩnh vực công nghệ cao chủ yếu dùng PR. Các tập đoàn CNTT lớn như Microsoft, Apple, Yahoo, Google… thường xuyên dùng PR bằng cách này hay cách khác để quảng bá thương hiệu của họ. (Sau này thì thấy thêm một ích lợi nữa là việc tiếp cận nhiều ngành khác nhau của nghề PR giúp cho việc đưa ra & đánh giá tính khả thi và thực tế của một ứng dụng CNTT nào đó cũng thuận lợi hơn).

Từ lúc nghỉ việc IT là đầu 2005 tới giờ, khỏang thời gian sf thực sự làm PR có lẽ chỉ khoảng 2 năm. Tuy nhiên đây là một giai đoạn chuyển đổi khá lớn. Một người bạn cũ là programmer nhận xét: “Minh chuyển từ talk with computer sang talk with people”. Làm PR – public relations đúng là phải gặp gỡ rất nhiều, quá nhiều relationships. Gặp khách hàng để kiếm project, gặp phóng viên, gặp các nhân vật có liên quan, gặp cộng tác viên, gặp customer để khảo sát customer insight… Liên tục gặp gỡ và gặp gỡ… Người bạn programmer ở trên còn nói thiếu một ý: “Chuyển từ talk with boys sang talk with girls”. Quả là vậy, dân IT đa số là nam, còn những người lúc làm PR sf hay phải gặp gỡ như phóng viên, khách hàng, cộng tác viên, promoter, … thì lại đa số là nữ. Đến lúc sau làm photographer cũng gặp tòan các cô xinh xắn. Thế mà không hiểu sao khả năng tán gái của sf cũng không cải thiện được bao nhiêu . Có lẽ là ông bà nói không sai “Giang sơn dễ đổi, bản tính khó dời”. Khỏan nào sf có năng khiếu sf học rất nhanh, nhưng vụ này thì học hòai cũng không khá mấy. Thôi cứ để tự nhiên vậy “Điều gì từ trái tim sẽ đến được trái tim” mà. Truyền theo đường gì thì không biết nhưng cứ hy vọng thế đi !

Mặc dù relationships là một yếu tố khá quan trọng dễ nhận thấy nhất trong PR, nhưng đó không phải là yếu tố chính yếu nhất. Để làm tốt công việc PR, người làm PR còn cần khá nhiều thứ khác nữa mà hầu hết các bài báo về nghề PR đều nói khá phiến diện và không chính xác khiến người “ngoại đạo” dễ hiểu lầm. Sf từ khi vào nghề PR, thời gian tuy chưa dài nhưng cũng may mắn được tham gia rất nhiều các chiến dịch PR của các thương hiệu lớn của thế giới tại VN, được phụ trách một số chiến dịch đó… Và cũng có cơ hội được làm việc và học hỏi một trong số vài chuyên gia PR hiếm hoi hàng đầu VN hiện nay. Một điều thú vị khi làm PR là việc giao tiếp với vô số thể loại người khác nhau. Thú vị nhất có lẽ là lúc làm proposal để đi dụ dỗ khách hàng kiếm hợp đồng. PR proposal dính đến đủ thứ: một mớ nghiên cứu thị trường, rồi marketing, thêm chút creative, rồi không thể bỏ qua báo chí media... Và hơn nữa, nếu bạn làm việc cho một PR Agency thì lại có dịp nghiên cứu và tìm hiểu đủ loại lĩnh vực tùy theo khách hàng như hàng tiêu dùng từ chai nước ngọt , dầu gội đầu, rượu… đến viễn thông, điện thoại di động, phim ảnh… Mọi thứ liên tục thay đổi, thay đổi và thay đổi tùy theo khách hàng và yêu cầu của khách hàng.

Nghề báo và viết lách

Mặc dù đã từng viết báo dạo ở khá nhiều báo, nhưng chủ yếu sf viết về doanh nhân, pr/thương hiệu. Ngay cả khi viết copywrite cho các PR campaign cũng chủ yếu viết những bài về khía cạnh marketing/market chứ không viết nhiều các chủ đề khác. Một phần là không có sở trường viết các câu văn vẻ bóng bẩy kiểu quảng cáo nước hoa, dầu gội. Phần nữa là vì muốn tập trung vào marketing. Ngoài ra thì hồi làm PR sf cũng đẻ ra được một mớ slogan được xài trong vài chiến dịch PR quảng cáo.

Viết về doanh nhân có một điều rất hay: khi phỏng vấn những doanh nhân thành đạt bạn có thể hỏi han từ kinh nghiệm thành công đến thất bại…. Từ đó có thể rút ra nhiều điều từ điểm mạnh, cũng như nhìn thấy sự hạn chế của họ để rút ra bài học cho riêng mình. Đây thực sự là những kinh nghiệm rất quý giá, mà nếu là người viết báo bạn tiếp cận họ dễ dàng hơn. (Ah, bữa nào rảnh sf sẽ post tiếp một entry về các doanh nhân sf đã phỏng vấn.)

Nhiếp ảnh

Với những nghề trên, sf làm PR không phải để làm PR, viết báo không phải để trở thành nhà báo mà chủ yếu để hỗ trợ cho kế hoạch 20 năm. Nhưng rốt cuộc cũng có một nghề lọt sổ: làm photographer chẳng vì cái gì cả mà đơn giản là yêu nhiếp ảnh. Từ lúc học lớp nhiếp ảnh và mua máy và vào nghề “chụp ảnh dạo” đến nay chỉ khỏang 6, 7 tháng. Một khỏang thời gian rất ngắn cho một nghề mới và cho một người chưa hề có “art background” như sf nhưng rất may mắn là sf đã được rất nhiều mà chẳng mất bao nhiêu (dù trình độ mới ở mức trung bình).

Ngòai việc thỏa mãn sở thích, đạt được một số kết quả về chuyên môn, sf còn được một điều rất lớn nữa là đã bước lò dò vào thế giới “art” và có thêm nhiều người bạn mới rất đáng yêu ở những nghành kiến trúc, mỹ thuật… và thêm nhiều người bạn khác qua blog ảnh. Thế giới art này làm cho cuộc sống sf thi vị hơn sau những thế giới IT và thế giới business/PR hay báo chí mà sf đã
đi qua. Còn một thế giới nữa đang bị “chìm lắng” là thế giới của Kim Dung, bữa nào khác sẽ bàn về vụ này.

***

Ngòai nghề nhiếp ảnh làm chỉ đơn giản vì đam mê sf còn từng làm một nghề khác nữa chỉ đơn giản vì muốn… kiếm nhiều tiền phụ gia đình (dù thật lòng không mê việc kiếm tiền cho lắm, chỉ thích tiền kiếm mình! ) . Nói là “nghề” vì sf dành hết thời gian cho nó, và làm fulltime chứ không chỉ là dùng thời gian rảnh. Tuy nhiên nghề này nếu có dịp khác thuận tiện sẽ bình loạn sau.

Với mỗi nghề được một điều là sf rất đam mê, thậm chí khi làm nghề gì cũng ngồi nghĩ tại sao một nghề hay ho như vậy tại sao mọi người không làm chứ?! Lúc đó tạm thời quên béng mất trước đó mình đã từng mê nghề khác ;) Có lẽ vì thế nên thời gian “vào và ra nghề” cũng rất nhanh. Làm nhiều nghề cũng có cái dở là không đủ thời gian để chuyên sâu và gặt hái quả lúc khả năng chín muồi. Nhưng dù sao cũng rất thú vị và thật tuyệt vời vì sf đã được sống hết mình với những đam mê của bản thân, một cách tận hưởng cuộc sống cực kỳ trọn vẹn.

Một điều thú vị khác là nhiều lúc sf có cảm giác mình đã sống ở nhiều thế giới khác nhau, đã được sống nhiều cuộc sống khác nhau chỉ trong một cuộc đời. Đồng thời việc trải nghiệm nhiều thứ khác nhau cũng là cơ hội rất tốt để đánh giá bản thân và biết mình mạnh yếu ở những điểm nào. Ngoài ra một điều không thể không nhắc tới là trải qua nhiều nghề cũng giúp sf có thêm nhiều người bạn thông minh và tài năng rất thú vị ở nhiều lĩnh vực khác nhau.

Một may mắn khác là đến giờ này sf đã đóng hết các vai trò trong sách “Dạy con làm giàu”: người làm công, chuyên viên tự do, làm công ty riêng, nhà đầu tư. Dù có thể không hoàn tòan đầy đủ ý nghĩa như trong sách nhưng cũng đã có cơ hội để trải nghiệm (sau khi đã bị đủ thứ bầm dập te tua với cuộc đời ) và nhận diện được hết những gì được và mất khi ở một trong bốn vai trò trên. Đó cũng là một thuận lợi nho nhỏ cho kế hoạch 20 năm (mặc dù bây giờ mọi thứ lại quay trở lại vạch xuất phát, một sự khởi đầu mới). Kế hoạch này có thể sẽ đạt được, có thể không, có thể đến một giai đoạn khác sẽ tìm thấy một giá trị sống khác, hoặc nản chí từ bỏ… nhưng bây giờ cứ đặt mục tiêu là thế. Ít nhất thì mục tiêu đầu tiên cũng đã sống sót & tồn tại qua nhiều năm và qua rất nhiều thất bại. Còn các mục tiêu sau là sf mới nghĩ ra gần đây.

Để thực hiện được kế hoạch này phải có vài người bạn đồng hành nữa có cùng chí hướng. Làm gì cũng vậy, làm một mình rất buồn và khó thành công ;) Tìm người đồng hành xuất sắc về IT rất khó, đặc biệt ở VN. Đa số những người xuất sắc trong lĩnh vực IT ở VN đều có xu hướng làm chuyên gia hay nhà khoa học, ít ai có tinh thần doanh nghiệp và ưa thích mạo hiểm, không giống như ở Mỹ. Một số không nhiều những người có tài, có tầm và có tinh thần doanh nghiệp khác thì chủ yếu kinh doanh trong các lĩnh vực truyền thống như sản xuất, bất động sản… Trước khi viết entry này sf đã có vài người bạn IT thân có thể nói là "hàng hiếm" ở VN, nhưng hình như vẫn chưa đủ?! Vẫn còn thiếu một điều gì đó

Tinh thần là thế, bạn nào có mong muốn gì chung với sf thì chúng ta hãy làm quen và cùng nhau thực hiện nhé Trong thời đại ngày nay thì chẳng thể làm được điều gì lớn chỉ với nỗ lực của một cá nhân.

Theo như định nghĩa hạnh phúc thì sf đã có không chỉ một việc mà một đống việc để làm, có điều gì đó để hy vọng... Điều cuối cùng: có ai đó để yêu (và được yêu). Uhmm…, điều này nhiều khi còn quan trọng hơn cả kế hoạch kia… Có ai đó yêu SF thì lên tiếng nhé! Hàng tồn kho nên phải rao bán đây!!

Giả sử 20 năm sau mọi việc đều tốt đẹp, thì lúc đó SF sắp 50 tuổi. Chà, nghe tuổi già sợ quá! Lúc đó về hưu được rồi, công ty và quỹ đầu tư thì nên để cho thế hệ sau điều hành, không phải lo. Vậy chắc sẽ dành thời gian cho các mục tiêu sau nhiều hơn. Chà chà, đi du lịch vòng quanh thế giới, khám phá 5 châu, chụp thật nhiều hình về khoe bạn bè trên blog. Ah, điều cuối cùng thì không nhất thiết phải đợi 20 năm sau, bây giờ cũng đang thực hiện từ từ. Dĩ nhiên là nếu đi cùng với người yêu nữa thì thật tuyệt. Lãng mạn làm sao, chậc!!!

PS: Bổ sung thêm một ý mới nghĩ ra: Đi du lịch chụp thật nhiều ảnh. Thực hiện triển lãm ảnh và dùng lợi nhuận từ quỹ đầu tư mạo hiểm để … tặng cho người vào xem mỗi người 100 USD chẳng hạn (không thì chả có ai xem). Ôi chà, chắc số lượt người vào triển lãm ảnh của sleepingfool khó mà đếm nổi.

* Chủ đề liên quan:

• My advice for your dream

• sleepingfool "luận" hạnh phúc